6.5.09

ΜΥΡΙΑΜ, Η ΜΗΤΕΡΑ ΤΟΥ ΘΕΑΝΘΡΩΠΟΥ

Πριν 2000 χρόνια, σε μία μικρή και ταπεινή γη, στη γη του Ισραήλ, και σε μία ταπεινή πόλη της μικρής αυτής χώρας, στη Ναζαρέτ, έζησε μία ταπεινή Εβραία κόρη, η Μύριαμ, μετέπειτα γνωστή ως Μαριάμ ή Μαρία. Μία γνήσια Ισραηλίτισσα που επρόκειτο να γίνει η πιο ξακουστή και η πιο αγαπητή γυναίκα σε όλο το κόσμο, τους επόμενους αιώνες. Κι αυτό γιατί ήταν Εκείνη που έμελλε να φέρει στο κόσμο των ανθρώπων τον Υιό του Θεού, τον Μεσσία (=Χριστό) του Ισραήλ, τον Σωτήρα και το Φως των εθνών.

Μύριαμ στα Εβραϊκά το όνομά της, μία λέξη που σημαίνει πίκρα, θλίψη, και όπως κάθε όνομα στο λαό του Θεού ήταν αντιπροσωπευτικό του ανθρώπου που το έφερε, έτσι και αυτό το όνομα ήταν ενδεικτικό της ζωής της, της ζωής των θλίψεων. Θλίψεις που η Παρθένος Μύριαμ είχε σε όλη της τη ζωή, αλλά και πιο πολύ από τότε που έγινε μητέρα του Κυρίου μας.

Πολλές διηγήσεις έχουν γραφτεί σχετικά με τη ζωή της. Οι γνησιότερες και αυθεντικότερες βρίσκονται στα Ευαγγέλια και στις Πράξεις, ενώ άλλες ψευδείς και παραπλανημένες, υπάρχουν στα απόκρυφα ευαγγέλια των πρώτων αιώνων και σε μεταγενέστερες παραδόσεις μέσα στους αιώνες. Έτσι με βάση τα λίγα αποσπάσματα που δίνονται στα Ευαγγέλια θα προσπαθήσουμε να καταλάβουμε ποια ήταν, πώς ζούσε, τί πίστευε και τί προσδοκούσε στη ζωή της η Μακαρία Παρθένος. Κυρίως θα δώσουμε έμφαση σε κάποιες αλήθειες, που συνήθως αγνοούνται: την Εβραϊκότητά της - όχι τόσο τη φυλετική, η οποία είναι δεδομένη, αλλά τη θρησκευτική, δηλ. την πνευματική της σχέση της με τη θρησκεία του Ισραήλ, και τον λαό Ισραήλ, τον εκλεκτό λαό του Θεού, από τον οποίο ήρθε ο Σωτήρας Χριστός.

Η θέση της μέσα στο σχέδιο του Θεού δεν δημιουργείται με τη γέννηση της, αλλά πολύ πιο πριν. Από τη μέρα της παρακοής των πρωτόπλαστων, ο Θεός δίνει τη μεγάλη υπόσχεση για τον Σωτήρα που θα αποκαταστήσει την πεσμένη ανθρωπότητα και όλη τη δημιουργία Του:"Και θα στήσω έχθρα ανάμεσα σε σένα και τη γυναίκα, και ανάμεσα στο σπέρμα σον και στο σπέρμα αυτής. Αυτό θα σου συντρίψει τη κεφαλή και συ θα κεντήσεις τη φτέρνα Τον" (Γεν. 3:15) είναι η προφητική εξαγγελία του Θεού για τον Σωτήρα Ιησού, το σπέρμα, τον απόγονο της γυναίκας Εύας, που θα συντρίψει τη κεφαλή του όφεως -Σατανά στο σταυρό του Γολογοθά.

Αυτή είναι μία έμμεση αναφορά, μία προφητική αναφορά στη Μαρία. Η πνευματική της ιστορία μόλις άρχισε στο σημείο αυτό. Μέχρι τη σύλληψή της και τη γέννησή της, η προσωπικότητα και οι ιδιότητες της Μαρίας προδιαγράφονται μέσα στις προσωπικότητες έξι γυναικών του Θεού : της Σάρας, της Ρεβέκκας, της Ραχήλ, της γυναίκας του Μανωέ, της Άννας της μητέρας του Σαμουήλ και της Ελισάβετ. Τί κοινό έχουν αυτές οι έξη γυναίκες με τη Παρθένο Μαρία; Είναι όλες τους από τον λαό Ισραήλ, είναι όλες πιστές και υπάκουες στον Θεό και πάνω απ' όλα γίνονται μητέρες μετά από επαγγελία του Θεού. Τα παιδιά που γέννησαν ήταν παιδιά τα οποία είχε υποσχεθεί ο Θεός με επαγγελία, είτε αυτές το γνώριζαν από πριν, όπως η Σάρα, είτε το κατάλαβαν μετά, όπως η Ραχήλ. Ακόμα, τα παιδιά τους ήταν και αυτά Πατέρες και Σωτήρες, σε κάποιο βαθμό του λαού Ισραήλ, και έτσι τύποι του Ιησού Χριστού. Οι έξη αυτές γυναίκες ήταν άνθρωποι προσευχής, όπως και η Μαρία, και ο Θεός τους δώρισε παιδιά, αν και ήταν στείρες, τα οποία, επειδή ήταν αποτέλεσμα προσευχής έγιναν μεγάλα όργανα στο σχέδιο του Θεού. Έτσι η Μαρία είναι η έβδομη στη σειρά των μητέρων από επαγγελία, και σαν έβδομη εκφράζει τη τελειότητα, την ολοκλήρωση της Δημιουργίας του Θεού. Με την Μαριάμ, ο Θεός συνεχίζει και ολοκληρώνει το έργο Του πού έκανε με τις γυναίκες του λαού Ισραήλ.

Αυτή που έμελλε να γίνει μητέρα Του δεν θα είχε τυχαία οικογενειακή καταγωγή: ανήκε στο οικογενειακό δένδρο του Βασιλιά Δαβίδ, στον οποίο ο Θεός είχε υποσχεθεί ότι σε κάποιον απόγονο του θα έδινε την Βασιλεία του Ισραήλ, πού έμελλε να είναι η αιώνια Βασιλεία του Θεού πάνω στη γη: "Και θα στερεωθεί η οικογένεια σον και η βασιλεία σου, που βρίσκεται μπροστά σου, αιώνια. Ο θρόνος σου θα είναι στερεωμένος αιώνια" (Β' Σαμουήλ 7:16). Έτσι λοιπόν η μητέρα του Χριστού, του Βασιλέως του Ισραήλ, θα έπρεπε να ανήκει στην οικογένεια του Δαβίδ.

Για τη παιδική της ηλικία και την οικογένεια της υπάρχουν κάποιες διηγήσεις σε απόκρυφα Ευαγγέλια. Μερικές από αυτές μπορεί να είναι αληθινές, όπως για παράδειγμα ότι είχε γονείς δύο ευσεβείς Ιουδαίους, τον Ιωακείμ και την Άννα, οι οποίοι αν και είχαν φτάσει σε μεγάλη ηλικία δεν είχαν παιδί και προσεύχονταν πολύ γι' αυτό, έχοντας κάνει ευχή να αφιερώ­σουν το παιδί που θα γεννιόταν εξολοκλήρου στον Θεό (την ευχή του Ναζηραίου, όπως γράφεται στο Δευτερονόμιο, και έχουμε αντίστοιχες περιπτώσεις με τον προφήτη Σαμουήλ και τον Ιωάννη τον Βαπτιστή, που ήταν αφιερωμένοι, Ναζηραίοι). Ο Θεός άκουσε τη προσευχή τους και έτσι τους δώρισε ένα κοριτσάκι, πού το ονόμασαν Μύριαμ. Ορισμένες άλλες διηγήσεις, όπως π.χ. ότι την έβαλαν από μικρή μέσα στο Ναό και μάλιστα στα Αγια των Αγίων, δεν μπορεί να είναι πραγματικές, γιατί ξέρουμε από το Νόμο ότι μόνο στον αρχιερέα επιτρεπόταν να μπει μέσα στα Αγια των Αγίων και μόνο μία φορά το χρόνο (την ημέρα του Εξιλασμού). Πώς θα επέτρεπαν σε μία γυναίκα, όταν ούτε καν σε άνδρα, και μάλιστα ιερέα δεν επέτρεπαν. Αυτές οι φανταστικές διηγήσεις προήλθαν από εξ Εθνών χριστιανούς που ήταν άσχετοι με τον Νόμο και την Ιουδαϊκή παράδοση.

Το μόνο σίγουρο πού μπορούμε να πούμε για τη παιδική και εφηβική της ηλικία είναι ότι, όπως κάθε παιδί ευσεβούς Ιουδαϊκής οικογένειας, θα μεγάλωσε μέσα σε ένα ευλαβικό οικογενειακό και κοινωνικό περιβάλλον, που λειτουργούσε γύρω από τη Συναγωγή. Η συχνή ακρόαση και μελέτη των Γραφών, οι προσευχές και οι ύμνοι στη Συναγωγή, και τα λόγια των σοφών ραβίνων (διδασκάλων), θα ενστάλαζαν στη ευαίσθητη ψυχή της Μαριάμ την αγάπη και τη λατρεία για τον Πατέρα Θεό, τον Θεό του Αβραάμ, το δέος και την ευλάβεια για τον Λόγο Του, το έλεος και τη συμπόνια για τον πλησίον.

Η πρώτη φορά που οι Γραφές μάς μιλάνε άμεσα για τη Παρθένο Μαρία είναι όταν μας πληροφορούν για ένα πολύ συγκ­λονιστικό γεγονός : την αποστολή του αγγέλου Γαβριήλ, ενός από τους εκλεκτούς αγγέλους που παρίστανται μπροστά στον θρόνο του Θεού (Λουκ. 1:19), στη Ναζαρέτ, στο σπίτι της Μαρίας, με σκοπό την αναγγελία της γέννησης του Μεσσία από αυτήν. Το φόβο της μπροστά στην ουράνια παρουσία του αγγέλου, τον καθησυχάζει ο χαιρετισμός του: "Χαίρε κεχαριτωμένη, ο Κύριος μετά σου, ευλογημένη Εσύ ανάμεσα στις γυναίκες!" Την ονόμασε "κεχαριτωμένη" δηλ. "αυτή που έχει βρει χάρη από τον Θεό", όπως ακριβώς ο άγγελος το επαναλαμβάνει παρακάτω. "Ο Κύριος μαζί σου" και πράγματι ο Κύριος ήταν μαζί της και στη συνέχεια θα ήταν και μέσα της! Την αποκάλεσε επίσης "ευλογημένη ανάμεσα στις γυναίκες", δηλ. "αυτήν που ευλογή­θηκε από τον Θεό, πιο πολύ από τις άλλες γυναίκες". Γιατί όμως αυτό; Σίγουρα, όπως όλοι οι μεγάλοι δούλοι στο σχέδιο του Θεού, ήταν προορισμένη από τον Θεό "από καταβολής κόσμου" για να γεννήσει και να μεγαλώσει τον Υιό Του - "ότε ήλθε το πλήρωμα του χρόνου εξαπέστειλεν ο Θεός τον Υιόν Αυτού, γενόμενον εκ γυναικός, γενόμενον υπό νόμον..." (Γαλατ. 4:4). Αυτός ο προορισμός όμως, όπως πάντα, προϋποθέτει και τη συνεργασία του ανθρώπου, με τη ελεύθερη βούληση του. Έτσι η συμμετοχή της Παρθένου Μαρίας ήταν επίσης καθοριστική στο να λάβει αυτήν την τόσο ιδιαίτερη χάρη και μεγάλη ευλογία, που καμία άλλη γυναίκα δεν έλαβε.

Ποια ήταν αυτή συμμετοχή της; Σίγουρα η ευσέβεια της, η άγια ζωή της, η αγάπη της και λατρεία της για τον Θεό, η πίστη και η υπακοή της στην Αγ. Γραφή, καθώς και ένα άλλο στοιχείο, που είναι ίσως και το σημαντικότερο. Ποιο είναι αυτό το στοιχείο που την διέκρινε πιο πολύ, στα μάτια του Θεού, από τις άλλες σύγχρονες της νέες και ευσεβείς γυναίκες του λαού Ισραήλ, από άλλες επίσης ενάρετες και προσευχόμενες Εβραίες κόρες; Αυτό θα φανεί παρακάτω, από τα ίδια τα λόγια της Παρθένου, αλλά μπορούμε να το φανερώσουμε από τώρα. Το στοιχείο αυτό θα είχε βέβαια σχέση με το έργο που έμελλε να επιτελέσει, δηλ. με το να γίνει μητέρα, επί 33 χρόνια, Εκείνου που οι Προφήτες προέλεγαν πώς θα είναι ο Σωτήρας και Λυ­τρωτής και Βασιλιάς του λαού Του. Έτσι λοιπόν, το στοιχείο που διέκρινε την Μαριάμ από άλλες σύγχρονες της ευσεβείς παρθένες κόρες του Ισραήλ, αλλά και από άλλες προηγούμενων γενεών, ήταν η μεγαλύτερη προσδοκία πού είχε να έρθει ο προφητευμένος Μεσσίας, πού θα έφερνε τη Σωτηρία και τη Βασιλεία του Θεού, και που θα "λύτρωνε τον Ισραήλ από όλες τις θλίψεις του", όπως προσευχόταν προφητικά ο Δαβίδ (Ψαλμ. 25:22). Πολλοί ευσεβείς άνδρες και γυναίκες, όπως μάς λέει η Καινή Διαθήκη (ο γέροντας Συμεών, η προφήτισσα Άννα) καθώς και η Ιστορία της εποχής εκείνης (όπως μάς λέει ο ιστορικός Ιώσηπος, τα χειρόγραφα του Κουμράν κ.α.) προσεύχονταν και περίμεναν τον Μεσσία.

Αλλά μόνο Μία είχε τόσο μεγάλη φλόγα να δει τη Σωτηρία του λαού της και την εκπλήρωση των επαγγελιών προς τους Πατέρες του Ισραήλ, και αυτή ήταν η Παρθένος Μύριαμ, από τη Ναζαρέτ.

Γι' αυτό και ο Θεός αντάμειψε τη προσδοκία της, κάνοντας την μητέρα Εκείνου τον Οποίο τόσο πολύ λαχταρούσε να έρθει.

Καταλαβαίνοντας την αναστάτωσή της και την έκπληξή της, ο άγγελος συνεχίζει: "Μη φοβάσαι Μαριάμ, διότι βρήκες χάρη από τον Θεό. Και ιδού, θα συλλάβεις και θα γεννήσεις γιό και θα καλέσεις το όνομα Του Ιησού [εβρ. Γιεσούα]. Αυτός θα είναι Μέγας και Υιός Υψίστου θα ονομαστεί, και ο Κύριος ο Θεός θα δώσει σ' Αυτόν τον θρόνο του Δαβίδ του πατέρα του και θα βασι­λεύσει στην οικογένεια του Ιακώβ εις τους αιώνες και στη Βασιλεία Του δεν θα υπάρχει τέλος!"

Σ’ αυτήν την Ουράνια επαγγελία, που ήρθε κατευθείαν από τον θρόνο του Παντοκράτορα, πρέπει να προσέξουμε τα 2 μέρη της: 1) Η παρθένος θα γεννήσει ένα παιδί, το οποίο θα είναι ο Υιός τον Υψίστου

2) Αυτό το παιδί θα γίνει Βασιλιάς στη Βασιλεία που ξεκίνησε με τον Δαβίδ, η Βασιλεία Του θα είναι επάνω στην οικογένεια του Ιακώβ, δηλ. το λαό Ισραήλ και θα είναι αιώνια.

Αυτά τα λόγια είναι εκπληρώσεις προφητειών, όπως:

"παιδίον εγεννήθη εις ημάς, Υιός εδόθη εις ημάς... και το Όνομα Αυτού θα καλεστεί θαυμαστός Σύμβουλος Θεός Ισχυρός Πατέρας τον μέλλοντος αιώνος (=κόσμου), Άρχων ειρήνης. Εις την αύξησιν της εξουσίας Τον και της ειρήνης δεν θα υπάρχει τέλος, πάνω στο θρόνο τον Δαβίδ και στη βασιλεία τον, δια να την διάταξη και να την στερέωση με κρίση και δικαιοσύνη..." (Ησαΐας 9:6,7).

"... Υιός Ανθρώπου ερχόταν μαζί με τα σύννεφα τον ουρανού, και έφτασε μέχρι τον Παλαιό των ημερών, και τον έφεραν μέσα, μπροστά Τον. Και του δόθηκε η εξουσία, και η δόξα, και η βασιλεία, για να τον λατρεύουν όλοι οι λαοί, τα έθνη, και οι γλώσσες, και η εξουσία του είναι αιώνια εξουσία, που δεν θα παρέλθει, και η βασιλεία του, που δεν θα φθαρεί" (Δανιήλ 7:13,14).

Εμείς ως Χριστιανοί γνωρίζουμε πως το 1ο μέρος της επαγγελίας αυτής εκπληρώθηκε με τη σύλληψη και τη γέννηση του Ιησού Χριστού. Έτσι ακριβώς θα εκπληρωθεί και το 2ο μέρος της μέγιστης αυτής προφητείας σχετικά με τον Κύριο μας. Πολλοί Χριστιανοί, μετά τον 3ο αιώνα μ.Χ., έπαψαν να πιστεύουν σε μία επίγεια Βασιλεία του Χριστού, που θα ήταν από τον θρόνο το υ Δαβίδ, και ερμήνευαν τη Βασιλεία του Χριστού συμβολικά, πνευματικά. Αλλά αφού το 1ο μέρος εκπληρώθηκε κυριολεκτικά —ποιος μπορεί να ισχυριστεί ότι ο Χριστός γεννήθηκε συμβολικά ή πνευματικά;—έτσι θα πρέπει να εκπληρωθεί κυριολεκτικά και το υπόλοιπο μέρος της αγγελικής προφητείας, που είναι η Βασιλεία του Υιού του Θεού και Υιού του Δαβίδ. Για να βασιλέ­ψει έπρεπε όμως πρώτα να καθαρίσει τις αμαρτίες. Αυτό ακριβώς φανέρωσε ο άγγελος στον Ιωσήφ, όταν αυτός έμαθε ότι η μνηστή του ήταν έγκυος, "Αυτός (ο Ιησούς) θα σώσει τον λαό Του (τον Ισραήλ) από τις αμαρτίες τους" (Ματθαίος 1:20-21)

Επίσης εδώ θα πρέπει να αναφέρουμε τις παρόμοιες, αν και μικρότερες σε σπουδαιότητα, αλλά προφητικές, προεικονίσεις της μητέρας του Σωτήρα μας σε αναγγελίες γέννησης από αγγέλους σε γυναίκες του Ισραήλ. Στη περίπτωση της γυναίκας του Μανωέ, στο 13ο κεφάλαιο των Κριτών διαβάζουμε για την εμφάνιση ενός αγγέλου στη γυναίκα του Μανωέ. Ο άγγελος αυτός, που δεν αποκαλύπτει το όνομα του και δεν αποκλείεται να είναι ο ίδιος που στάλθηκε και στην Ελισάβετ και στη Μαρία, ο Γαβριήλ, της ανακοίνωσε πώς θα γεννούσε γιο ο οποίος θα ήταν αφιερωμένος από την εμβρυϊκή του ηλικία στον Θεό και θα ελευθέρωνε τον Ισραήλ από τους εχθρούς του, και αυτός ήταν ο Σαμψών. Παρόμοια και στη περίπτωση της Σάρας, ο Κύριος και οι άγγελοι Του είχαν επισκεφθεί τον Αβραάμ και είχαν αναγγείλει τη γέννηση του Ισαάκ. Τέλος στην περίπτωση της Ελισάβετ, της μητέρας του Ιωάννη του Πρόδρομου, ο άγγελος Γαβριήλ είχε αναγγείλει τη γέννηση του στον Ζαχαρία.

Ας συνεχίσουμε όμως τη μελέτη της Ευλογημένης Παρθένου Μαρίας. Η απάντησή της σε όλα αυτά τα εκπληκτικά, τα πρωτάκουστα από θνητό άνθρωπο, λόγια του Αρχαγγέλου Γαβριήλ, είναι: "Πώς θα γίνει αυτό, αφού δεν γνωρίζω άνδρα;"
Και ο άγγελος απαντάει στην ειλικρινή ανθρώπινη απορία της: "Πνεύμα Αγιον επελεύσεται επι σέ, και Δύναμις Υψίστου επισκιάσει σοι. Διό και το γεννώμενον άγιον, κληθήσεται Υιός Θεού. Και ιδού Ελισάβετ η συγγενίς σου και αύτη συνείληφεν υιόν εν γήρει αυτής, και ούτος μην έκτος εστίν αύτη τη καλούμενη στείρα. Ότι ουκ αδυνατήσει παρά του Θεού παν ρήμα" (Λουκ 1:35-37).

Η σύλληψη του Υιού του Θεού θα γινόταν χωρίς τη συμμετοχή ανθρώπινου σπέρματος, για να μη φέρει την
αμαρτωλή ανθρώπινη φύση. Θα γινόταν από το Άγιο Πνεύμα του Θεού, του Ουράνιου Πατέρα, που θα ήταν έτσι όχι μόνον ο πνευματικός, αλλά και ο φυσικός Πατέρας του Ιησού. Έτσι εκπληρώθηκε και η μεγάλη προφητεία του Ησα
α (Ησ. 7:14): "Δια τούτο ο Κύριος, Αυτός θα σάς δώσει σημείον, Ιδού η παρθένος θα συλλάβει και θα γεννήσει υιόν και θα καλέσουν το όνομα του Εμμανουήλ (=μαζί μας ο Θεός)".

Η Μύριαμ μπορεί να προσευχόταν τόσο πολύ να έρθει ο Μεσσίας, αλλά από ταπεινοφροσύνη, δεν θεωρούσε τον εαυτό της άξιο για να γίνει μητέρα Του, και σίγουρα δεν ήξερε με ποιον τρόπο θα έρθει στο κόσμο ο Μεσσίας. Αυτό μάς διδάσκει ότι δεν χρειάζεται να γνωρίζουμε το πώς ακριβώς θα πραγματοποιηθεί το σχέδιο του Θεού και το πότε, αλλά αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι μόνο να Τον εμπιστευόμαστε και να περιμένουμε υπομονετικά και ταπεινά.

Πώς λοιπόν δέχεται το φοβερό αυτό γεγονός; "Ιδού η δούλη του Κυρίου. Ας γίνει σε εμένα κατά το λόγο σου", είναι η απάντηση της ταπεινής ψυχής, η οποία δέχεται το θέλημα του Θεού της, όσο και αν αυτό φαίνεται παράξενο και αδύνατο στην ανθρώπινη λογική. Πόσα δεν μάς διδάσκει αυτό το παράδειγμα! Πολλές φορές καλούμαστε να πιστέψουμε στον Λόγο του Θεού και να δεχτούμε το θέλημα Του για μάς, που βέβαια δεν είναι τόσο μεγαλειώδες και υπερφυσικό, όπως στη περίπτωση της Μαρίας, αλλά που μάς φαίνεται παράξενο, δύσκολο, πρωτάκουστο, ίσως και παράλογο, μερικές φορές. Και πόσο δυσκο­λευόμαστε τότε! Γιατί αυτό που λείπει είναι η ταπεινοφροσύνη, το ταπεινό και συντριμμένο πνεύμα ενώπιον του Θεού, και η ακράδαντη εμπιστοσύνη στη σοφία και αγαθότητα και δύναμη του Πατέρα μας, Ευλογημένο ας είναι το Όνομα Του.

Ας μιμηθούμε λοιπόν τη μητέρα του Κυρίου μας!

Η επόμενη κίνηση της είναι να τρέξει αμέσως, "μετά σπουδής", στην Ελισάβετ, την εξαδέλφη της, που είναι έγκυος στον Ιωάννη. Μόλις τη χαιρετάει, το έμβρυό της, ο Ιωάννης, γεμίζει από αγαλλίαση και η μητέρα του από Άγιο Πνεύμα! Και μετά ακολουθεί η εμπνευσμένη από το Άγιο Πνεύμα απάντηση της Μαρίας, ένας από τους ωραιότερους δοξαστικούς λόγους που βγήκαν ποτέ από ανθρώπινα χείλη, θα τον μελετήσουμε λέξη-λέξη, γιατί μέσα απ' αυτόν έχουμε να διδαχτούμε μεγάλες αλή­θειες και να κατανοήσουμε καλύτερα την πίστη και την προσδοκία της , επιβεβαιώνοντας αυτό που αναφέραμε, σχετικά με την ιδιαίτερη εκλογή της από τον Θεό :

Μεγαλύνει η ψυχή μου τον Κύριον,

και ηγαλλίασεν το πνεύμα μου επι τω θεώ τω Σωτήρι μου,

ότι επέβλεψεν επί την ταπείνωσιν της δούλης Αυτού.

Ιδού γαρ, από τον νυν μακαριούσιν με πάσαι αι γενεαί,

ότι εποίησέν μοι μεγάλα ο Δυνατός, και άγιον το Όνομα Αυτού,

και το έλεος Αυτού εις γενεάς και γενεάς τοις φοβούμενους Αυτόν.

Εποίησέν κράτος εν βραχίονι Αυτού,

διεσκόρπισεν υπερήφανους διανοία καρδίας αυτών.

Καθείλεν δυνάστας από θρόνων και ύψωσεν ταπεινούς,

πεινώντας ενέπλησεν αγαθών και πλουτούντας εξαπέστειλεν κενούς.

Αντελάβετο Ισραήλ παιδός Αυτού, μνησθήναι ελέους,

καθώς ελάλησεν προς τους πατέρας ημών, τω Αβραάμ και τω σπέρματι Αυτού εις τον αιώνα.

"Μεγαλύνει η ψυχή μου τον Κύριο, και αγαλλίασε το πνεύμα μου στον Θεό τον Σωτήρα μου": Η Μαρία ήταν ένας άνθρωπος που μεγάλυνε, δόξαζε, λάτρευε τον Κύριο και αγαλλίαζε σε Αυτόν που ήταν ο Σωτήρας της. Σε όλη τη ζωή της αγαπούσε τόσο πολύ τον Θεό του Αβραάμ, τον Θεό του Μωυσή, τον Θεό του Ισραήλ και Αυτός ήταν η χαρά της, όπως και ο Ψαλμωδός λέει τόσες πολλές φορές γι' αυτή την αγαλλίαση που προκαλεί στους δικούς Του, η παρουσία του Θεού και τα έργα Του.

Η ιδιαίτερη όμως αυτή η έκφραση δοξολογίας ήταν γιατί ο Θεός απάντησε στη ταπείνωση της : "ότι (διότι) επέβλεψεν επί την ταπείνωσιν της δούλης Αυτού". Πριν δούμε ποια ήταν η ταπείνωση της Μαρίας, ας προσέξουμε ότι αποκάλεσε τον εαυτό της "δούλη του Κυρίου". Αυτό δεν ήταν ένας τίτλος, όπως σήμερα έχει καταντήσει, αλλά μία πραγματικότητα, δηλ. ο Θεός ήταν ο Κύριος, ο Κυρίαρχος, ο Αφέντης της ζωής της. Δεν ζούσε για τον εαυτό της, αλλά, όπως και οι φυσικοί δούλοι ζουν για το αφεντικό τους, έτσι και η Μαρία ζούσε για τον Θεό και τη Βασιλεία Του. Αυτό το σημείο δεν μάς δίνει απλώς ένα καλό παράδειγμα, αλλά μάς δείχνει πώς πρέπει να ζούμε για τον Θεό, τον Σωτήρα μας: πρέπει να είμαστε ολοκληρωτικά δικοί Του, όπως ήταν οι δούλοι στα αφεντικά τους. Και στην περίπτωση του Ουράνιου Πατέρα μας, Αυτός είναι ο καλύτερος Κύριος που μπορεί να έχει ο άνθρωπος!

Τί είναι όμως αυτό που ονομάζει "ταπείνωση"; Μία πρώτη απάντηση θα ήταν "είναι η ταπεινοφροσύνη". Αν και υπάρ­χει κάποια αλήθεια σε αυτή την απάντηση, δεν είναι ολοκληρωμένη. Αναμφίβολα η Μαρία είχε άκρα ταπεινοφροσύνη, αλλά είναι άλλη έννοια η ταπείνωση και άλλη η ταπεινοφροσύνη. Για να κατανοήσουμε καλύτερα τις δύο αυτές στενά σχετιζόμενες έννοιες, θα χρειαστεί να ανατρέξουμε στο Ιουδαϊκό υπόβαθρο της Μαρίας, όπως αυτό φαίνεται μέσα από τη ζωή των Ιουδαίων ανθρώπων του Θεού μέσα στις Γραφές.

'Ταπείνωση" σημαίνει χαμήλωμα, μείωση, υποβάθμιση, εξουθένωση. Μπορεί να ήταν στη προσωπική ζωή κάποιου ανθρώπου, λόγω ατεκνίας { η Λεία (Γεν. 29:32)—"είδε βεβαίως ο Κύριος την ταπείνωσίν μου"— η Άννα (Α' Σαμ. 1:11) "Κύριε των δυνάμεων, εάν επίβλεψης τωόντι εις την ταπείνωσίν της δούλης Σον..."} ή λόγω φτώχειας { Α' Σαμ 2:7,8 : "Ο Κύριος πτωχίζει και πλουτίζει, ταπεινώνει και υψώνει'} ή λόγω ήττας από τους εχθρούς { Κρ 3:29,30 "εταπεινώθη ο Μωάβ εν τη ημέρα εκείνη υπό την χείρα του Ισραήλ" — Κριτ. 8:28 "και εταπεινώθη ο Μαδιάμ έμπροσθεν των υιών Ισραήλ" }.

Αλλά η πιο σημαντική ταπείνωση για έναν Εβραίο άνθρωπο του Θεού δεν ήταν αυτή που προερχόταν από προσωπικές δυστυχίες, αλλά εκείνη που προερχόταν από τις ταλαιπωρίες του λαού του. Ας δούμε μερικά εδάφια που μιλάνε γι' αυτή τη ταπείνωση:

Β' Χρον. 13:17,18 "και έπεσαν τραυματίαι εκ του Ισραήλ πεντακόσιοι χιλιάδες ανδρών εκλεκτών. Και εταπεινώθησαν οι υιοί Ισραήλ εν τω καιρώ εκείνω..."

Ψαλμ 106:42 "και έθλιψαν αυτούς οι εχθροί αυτών, και εταπεινώθησαν υπό τας χείρας αυτών".

Ψαλμ 78:1-8 "Θεέ ήλθον έθνη εις την κληρονομίαν Σου, εμίαναν τον ναόν τον άγιόν Σου. Κατέστησαν την Ιερουσαλήμ εις σωρούς ερειπίων... Εγίναμεν όνειδος εις τους γείτονας ημών, κατάγελως και χλευασμός εις τους πέριξ ημών... Κατέφαγον τον Ιακώβ και το κατοικητήριον αυτού ηρήμωσαν. Μη ενθυμηθής καθ' ημών τας ανομίας των αρχαίων, ταχέως ας προφθάσουν ημάς οι οικτιρμοί Σου, διότι εταπεινώθημεν σφόδρα".

Ψαλμ 44:10-26 "Έκαμες ημάς να στρέψωμεν εις τα οπίσω έμπροσθεν του εχθρού και οι μισούντες ημάς διαρπάζουσι τα ημέ­τερα εις εαυτούς. Παρέδωκας ημάς ως πρόβατα εις βρώσιν και εις τα έθνη διεσκόρπισας ημάς... Κατέστησας ημάς όνειδος εις τους γείτονας ημών...παροιμίαν μεταξύ των εθνών...Όλην την ημέραν η εντροπή μου είναι ενώπιον μου και η αισχύνη του προσώπου μου με εκάλυψε δια την φωνήν του ονειδίζοντος και υβρίζοντος, δια τον εχθρόν… Διότι εταπεινώθη έως χώματος η ψυχή ημών...-"

Αυτά τα δεινά προέρχονταν, όπως τονίζεται σε όλα αυτά τα εδάφια, από τις αμαρτίες του λαού. Προξενούσαν όμως τέτοια θλίψη στους δούλους του Κυρίου, οι οποίοι αν και δεν συμμετείχαν στις αμαρτίες συμμετείχαν στις δυστυχίες που ακολου­θούσαν μετά. Παρόλα που σαν προφήτες προειδοποιούσαν τον λαό από πριν, όταν ερχόταν αυτή η ταπείνωση, το σύντριμμα του λαού, αυτοί δεν δικαίωναν τους εαυτούς τους με υπερηφάνια ή εγωιστική εκδικητικότητα. Αντίθετα η αγάπη τους για το λαό τους, τους αδελφούς τους τούς έκανε να σηκώνουν τις θλίψεις και τον ονειδισμό και μάλιστα πιο πολύ από τους άλλους. Και αυτό γιατί θεωρούσαν τον εαυτό τους σαν ένα σώμα, μία ψυχή, ένα λαό, τον λαό του Θεού, που είχε μία κοινή αφετηρία, το ν Αβραάμ, και μία κοινή πορεία με ένα τελικό σκοπό, τη βασιλεία του Θεού. Γι' αυτό θρηνούσαν κάθε φορά που ξέπεφταν από αυτό το ένδοξο μέλλον, από τον άγιο προορισμό του Θεού για τη Σιών. Έτσι, όπως φαίνεται από τα παρακάτω εδάφια η ταπεί­νωση του λαού γινόταν δική τους, προσωπική ταπείνωση:

Έσδρας 9:2-7 "...εσηκώθην από της ταπεινώσεώς μου, και διασχίσας το ιμάτιον μου ... έκλινα επί τα γόνατα μου και εξέτεινα τας χείρας μου προς Κύριον τον Θεόν μου, και είπον, θεέ μου, αισχύνομαι και ερυθριώ να υψώσω το πρόσωπον μου προς Σε, θεέ μου, διότι αι ανομίαι ημών ηυξήνθησαν...Από των ημερών των πατέρων ημών ήμεθα εν παραβάσει μεγάλη... και δια τας ανομίας ημών παρεδόθημεν... εις την χείρα των βασιλέων, εις μάχαιραν, εις αιχμαλωσίαν, και εις διαρπαγήν και εις αισχύνην προσώπου..."

Ιερεμίας 13:17 "...ο οφθαλμός μου θα κλαύσει πικρά διότι το ποίμνιον του Κυρίου φέρεται εις αιχμαλωσίαν". θρήνοι 1:8-9 "Αμαρτίαν ημάρτησεν η Ιερουσαλήμ...όθεν εταπεινώθη εξαισίως, δεν υπήρχεν ο παρήγορων αυτήν. Ιδέ, Κύριε, την θλίψιν μου διότι εμεγαλύνθη ο εχθρός".

2:11 "Οι οφθαλμοί μου εμαράνθησαν από των δακρύων, τα εντόσθια μου ταράττονται, η χολή μου εξεχύθη εις την γην, δια τον συντριμμόν της θυγατρός του λαού μου..."

3:1,19 "... ενθυμήθητι την θλίψιν μου και την έξωσίν μου... η ψυχή μου ενθυμείται ταύτα ακαταπαύστως και είναι τεταπεινωμένη εν εμοί"

3:46-48 "Πάντες οι εχθροί ημών ήνοιξαν το στόμα αυτών εφ' ημάς... ρύακας υδάτων καταβιβάζει ο οφθαλμός μου δια τον συντριμμόν της θυγατρός του λαού μου"

5:1-10 "Ενθυμήθητι Κύριε τι έγινεν εις ημάς. Επίβλεψον και ιδέ τον ονειδισμόν ημών... Εγίναμεν ορφανοί άνευ πατρός... Επί τον τράχηλον ημών είναι διωγμός. Φέρομεν τον άρτον ημών μετά κινδύνου της ζωής ημών..."

Αυτή η κατάσταση κυριαρχούσε επί αιώνες πριν την γέννηση του Χριστού, ιδιαίτερα από τη Βαβυλώνια αιχμαλωσία. Την αιχμαλωσία αυτή ακολούθησε η Μηδο-Περσική, μετά η Ελληνιστική και μετά η Ρωμαϊκή, που έφτανε στις μέρες του Χριστού. Η εξουθένωση του λαού Ισραήλ ήταν το φορτίο που βάραινε τους προφήτες (Ησαΐα, Ιερεμία, Ιεζεκιήλ, Δανιήλ κ.α.) που έζησαν τους αιώνες εκείνους. Αλλά όχι μόνο τους προφήτες, μα και κάθε ευσεβή και θεοφοβούμενο Ισραηλίτη. Στέναζαν και βοούσαν για τα δεινά του λαού, έχοντας σαν μόνη ελπίδα τις επαγγελίες του Θεού, από άρχιζαν από τον Αβραάμ και έφταναν μέχρι τον Δανιήλ, για την αποκατάσταση του λαού Ισραήλ με την έλευση του Μεσσία, του Βασιλιά. Αυτό που περί­μεναν και προσεύχονταν ήταν : "Σώσον ημάς, θεέ της σωτηρίας ημών, και συνάγαγε ημάς και ελευθέρωσαν ημάς εκ των εθνών, δια να δοξολογώμεν το 'Ονομά Σου το άγιον, και να καυχώμεθα εις την αίνεσίν Σου" (Α' Χρον. 16:35).

Τα χρόνια πριν από τη γέννηση του Χριστού, είχε αυξηθεί τόσο το βάρος των επτά αιώνων δουλείας, αιώνων χωρίς ελεύθερη λατρεία του Θεού, που οι ευσεβείς και άγιοι άνθρωποι, όπως ήταν ο Συμεών {"Και ιδού άνθρωπος ην εν Ιερουσαλήμ ω όνομα Συμεών, και ο άνθρωπος ούτος δίκαιος και ευλαβής, προσδεχόμενος παράκλησιν τον Ισραήλ, και Πνεύμα ην Άγιον επ' αυτόν" - Λουκ 2:25 }, η Άννα και άλλοι προσεύχονταν συνέχεια. Το τί προσεύχονταν το βλέπουμε στην προσευχή του Ζαχαρία, του Πατέρα του Ιωάννη του Βαπτιστή, ο οποίος προσευχόταν, διά Αγίου Πνεύματος, ο Θεός να δώσει: "σωτηρίαν εξ' εχθρών ημών και εκ χειρός πάντων των μισούντων ημάς... δούναι ημίν αφόβως εκ χειρός εχθρών ρυσθέντας λατρεύειν Αντώ εν οσιότητι και δικαιοσύνη ενώπιον Αυτού πάσαις ταις ημέραις ημών" (Λουκ 1:70-75). Βλέπουμε την Άννα, που ήταν προφήτισσα, όταν είδε το βρέφος Ιησού στον Ναό, και τον αναγνώρισε σαν Μεσσία, "και μιλούσε γι' αυτόν (τον νεογέν­νητο Χριστό) σε όλους όσους ήταν στην Ιερουσαλήμ και περίμεναν την λύτρωση" (Λουκ. 2: 38).

Μέσα σ' αυτό το φρόνημα ζούσε και η Παρθένος Μαρία από τη Ναζαρέτ, γιατί μέσα σ’ αυτό είχε γαλουχηθεί από τους γονείς της και τους δασκάλους της στη Συναγωγή της Ναζαρέτ. Είχε φτάσει "το πλήρωμα του χρόνου" για να γεννηθεί ο Υιός το υ Θεού και ήταν έτοιμη η γυναίκα που θα τον γεννούσε. Πώς ήταν έτοιμη; Ζώντας μέσα στη ταπείνωση του λαού της, που είχε γίνει δική της ταπείνωση. Τέτοια ήταν πάντα, όπως είδαμε και από τα παραπάνω εδάφια, η ταπείνωση των δούλων του Κυρίου. Δεν θα μπορούσε να ήταν διαφορετική η 'Ταπείνωση της δούλης του Κυρίου". Η Μαρία σίγουρα ήταν φτωχή, από φτωχή οικογένεια. Αλλά αυτό που τη βάραινε και την ταπείνωνε ιδιαίτερα δεν ήταν τα προσωπικά της βάσανα, αλλά τα βάσανα του λαού της, του λαού που αντί να ζει το μεγαλείο και τη δόξα για τα οποία τον είχε καλέσει ο Θεός, βρισκόταν σε μία άθλια και εξευτελιστική ταπείνωση από τους ειδωλολάτρες κατακτητές. Η Μαριάμ ήταν γεννημένη για να ζει και να υποφέρει για το λαό του Θεού, όχι για τον εαυτό της. Και αυτό μας δίνει το παράδειγμα να εγκαταλείψουμε κάθε εγωκεντρισμό μας και να αρχίσουμε να σηκώνουμε τα βάσανα των άλλων.

"Ιδού γαρ, από του νυν μακαριούσιν με πάσαι αι γενεαί, ότι εποίησέν μοι μεγάλα ο Δυνατός, και άγιον το 'Όνομα Αυτού, και το έλεος Αυτού εις γενεάς και γενεάς τοις φοβουμένοις Αυτόν". Και από τότε την μακαρίζουν όλες οι γενιές, γιατί αξιώ­θηκε να γίνει μητέρα, αυτή που γέννησε και ανάθρεψε, τον Ιησού, τον Χριστό, τον Βασιλιά, τον μονογενή Υιό και Λόγο του Θεού. Τέτοιο μεγαλειώδες γεγονός δεν συνέβη ποτέ σε καμία γυναίκα, ούτε και θα ξανασυμβεί. Η Λεία, η γυναίκα του Ιακώβ, είχε πει κάτι παρόμοιο (Γεν. 30:13): "Μακαρία εγώ, διότι θα με μακαρίζουν οι γυναίκες", όταν γέννησε τον Ασήρ, αλλά βέβαια πολύ μικρότερης σημασίας, γιατί δεν ήταν τόσο μεγαλειώδες γεγονός όπως η γέννηση του Υιού του Ζώντος Θεού. Ο Θεός, όπως είπε και η μητέρα του Σαμουήλ, όταν έμαθε ότι, μετά από πολλά χρόνια στειρότητας, ήταν έγκυος, "πτωχίζει και πλουτίζει, ταπεινώνει και υψώνει. Ανεγείρει τον πένητα από του χώματος και ανυψώνει τον πτωχόν από της κοπριάς, δια να καθίση αυτούς μεταξύ των αρχόντων..." (Α' Σαμουήλ 2:7-8). Έτσι ύψωσε τη Μαριάμ, τη ταπεινή και φτωχή κόρη από τη Ναζαρέτ, την ύψωσε πάνω από τους πλούσιους και άρχοντες του κόσμου αυτού. Πώς έγινε αυτό; "το έλεος Αυτού εις γενεάς και γενεάς τοις φοβουμένοις Αυτόν". Η Μαρία ήταν φοβούμενη Αυτόν. Η ευσέβεια, η θεοσέβεια ήταν χαρακτηρι­στικό της ζωής της.

Αυτός ο φόβος του Θεού του Παντοκράτορος, ο τόσο χαρακτηριστικός της Ιουδαϊκής ευσέβειας, δημιουργούσε στη Μύριαμ τη ταπεινοφροσύνη ώστε να δεχτεί τη ταπείνωση που υπήρχε στη ζωή της. Γιατί όταν, αντίθετα, δεν υπάρχει φόβος του Θεού, της παντοδυναμίας Του και της δικαιοσύνης Του, όταν ο άνθρωπος δεν υπολογίζει τον Θεό, ακόμα και αν πιστεύει και ομολογεί Αυτόν, τότε γίνεται υπερήφανος και αρχίζει να ενεργεί από μόνος του, χωρίς να περιμένει την ώρα και τον τρόπο του Θεού. Δεν περιμένει τη σωτηρία του Θεού, αλλά προσπαθεί να φέρει σωτηρία με το δικό του χέρι. Τέτοια ήταν η περίπτωση πολλών Ισραηλιτών, συγχρόνων της Παρθένου Μύριαμ, που όμως δεν δέχονταν με ταπεινοφροσύνη τη ταπείνωση του λαού τους. Η εθνικά υπερήφανη αντίδραση τους ήταν το μίσος και η εξέγερση κατά των κατακτητών. Ο πόλεμος, και όχι η υπομονετική προσευχή, ήταν το όπλο τους. Οι δικές τους ενέργειες νόμιζαν υπερήφανα, όπως πάντα νομίζουν οι εθνικοί ήρωες και επαναστάτες, ότι θα έφερναν τη λύτρωση του λαού.

Η Παρθένος δίνει ένα θαυμαστό πρότυπο συμπεριφοράς, για όσους θέλουν να είναι πιστοί του Κυρίου, είτε πρόκειται για τα προσωπικά είτε για τα εθνικά δίκαια μας: η ταπεινή παράδοση στον Δυνατό, στον Ύψιστο και η προσδοκία από Αυτόν, είναι ο μόνος δρόμος που αρμόζει στον άνθρωπο που σέβεται και υποτάσσεται στον Θεό, και δεν περιμένει σωτηρία από το δικό του βραχίονα. Δυστυχώς μέσα στους αιώνες, πολλοί από αυτούς που ονομάζονταν Χριστιανοί, και Εκκλησίες Χριστού και έλεγαν πώς ήθελαν να μιμούνται τη μητέρα του Χριστού στη ταπεινοφροσύνη της, σε θέματα εθνικά έδειξαν κάθε άλλο παρά ταπεινή στάση : προέτρεψαν και ευλόγησαν πολέμους και μάλιστα είχαν τη ψευδαίσθηση ότι η Παρθένος Μαρία τους βοηθούσε στους πολέμους τους! Πόσο πολύ απείχαν από Αυτήν, πόσο μακριά ήταν από το ταπεινό φρόνημα της!

"Εβοήθησεν Ισραήλ τον δούλον Αυτού ". Ο Θεός όχι μόνον είχε διαλέξει τον λαό Ισραήλ, αλλά και τον είχε δημιουργήσει απ' την αρχή, ξεκινώντας με έναν άνθρωπο, τον Αβραάμ. Ο Θεός στην πραγματικότητα γέννησε τον Ισραήλ : "Ο Ισραήλ είναι υιός μου, πρωτότοκος μου " (Έξοδ. 4:23). Και ενώ ο ΚΥΡΙΟΣ είχε και πριν από τον Αβραάμ δικούς Του ανθρώπους, μεμονωμένα άτομα, ο Ισραήλ είναι ο πρώτος λαός, που ανήκει ολόκληρος σαν λαός σ’ Αυτόν. Ήταν αυτός ο λαός που έπρεπε να είναι βασιλικό ιερατείο που θα ιεράτευε εκ μέρους όλων των άλλων λαών, έθνος άγιο ανάμεσα σ' όλα τα άλλα έθνη: (Έξοδ. 19:6). Είναι η απαρχή των εθνών, απ' όπου όλα τα έθνη θα ευλογηθούν διά του Χριστού, όπως είχε δοθεί υπόσχεση στον Αβραάμ (Απόστολος Παύλος στη προς Ρωμαίους 4:16-17 ).

"...Μνησθήναι ελέους, καθώς ελάλησεν προς τους πατέρας ημών, τω Αβραάμ και τω σπέρματι Αυτού εις τον αιώνα". Με αυτές τις λίγες λέξεις η Μαρία ομολογεί εμφατικά ότι είναι κόρη των πατέρων του Ισραήλ, κόρη του Αβραάμ, του Ισαάκ, του Ιακώβ, του Μωυσή και όλων των προφητών. Έτσι συνδέει τον εαυτό της αναπόσπαστα με αυτόν τον λαό, όχι μόνον επειδή γεν­νήθηκε από Εβραίους γονείς, αλλά επειδή πάντα αισθανόταν να αποτελεί μέρος της θρησκείας του λαού της, μέρος των επαγ­γελιών προς τους πατέρες του Ισραήλ, που θα εκπληρώνονταν με την έλευση του Μεσσία. Στην πνευματική γραμμή των Μητέρων του Ισραήλ, πού αναφέραμε και πρωτύτερα, η Μακαρία Παρθένος, επαναλαμβάνει αυτό που είχε προφητεύσει η Άννα, η μητέρα του Σαμουήλ: "(ο Κύριος) θα δώσει ισχύ στον Βασιλιά Του και θα υψώσει το κέρας του Χριστού Του" (Α' Σαμουήλ 2:10)

Η Μαρία ήταν όχι απλώς μία θυγατέρα του Ισραήλ, αλλά "η θυγατέρα του Ισραήλ, η θυγατέρα της Σιών", στην οποία ο θεός του Ισραήλ εμπιστεύθηκε τον Υιό Του, τον Βασιλέα του Ισραήλ, την ελπίδα του Ισραήλ. Αυτήν την ελπίδα την εκφράζει δια Πνεύματος Αγίου ο ιερέας Ζαχαρίας, ο πατέρας του Ιωάννη του Βαπτιστή, με τα πρώτα λόγια που βγήκαν από το στόμα του ύστερα από εννέα μήνες που είχε μείνει άλαλος :

"Και Ζαχαρίας ο πατήρ αυτού επλήσθη Πνεύματος Αγίου και επροφήτευσεν λέγων, Ευλογητός Κύριος ο Θεός του Ισραήλ, ότι επεσκέψατο και εποίησεν λύτρωσιν τω λαώ Αυτού, και ήγειρεν κέρας σωτηρίας ημίν εν οίκω Δαυίδ παιδός Αυτού, καθώς ελάλησεν διά στόματος των αγίων απ' αιώνος προφητών Αυτού, σωτηρίαν εξ εχθρών ημών και εκ χειρός πάντων των μισούντων ημάς. Ποιήσαι έλεος μετά των πατέρων ημών και μνησθήναι διαθήκης αγίας Αυτού, όρκον όν ώμοσεν προς Αβραάμ τον πατέρα ημών, του δούναι ημίν αφόβως, εκ χειρός εχθρών ρυσθέντας, λατρεύειν Αυτώ εν οσιότητι και δικαιοσύνη ενώπιον Αυτού πάσαις ταις ημέραις ημών". (Λουκ 1:67-75)

Τα λόγια αυτά ήταν μία εκπληκτική προφητεία, από τις λίγες που υπάρχουν μέσα στην Καινή Διαθήκη, και επειδή συνδέ­ονται άμεσα με τη γέννηση του Σωτήρα Χριστού και τη μητέρα Του είναι απαραίτητο να τα δούμε προσεκτικότερα.

Πρώτα απ' όλα ευλογεί τον Κύριο, τον Θεό του Ισραήλ, γιατί επεσκέφθη και έκανε λύτρωση στο λαό Του, τον Ισραήλ, με την γέννηση του Μεσσία. "Ο Θεός ύψωσε κέρας (δύναμη) για σωτηρία σε εμάς", στο λαό Ισραήλ, στην οικογένεια του Δαυίδ, του παιδιού Του. Έτσι το Άγιο Πνεύμα δηλώνει ακόμα μία φορά ότι ο Ιησούς, και άρα και η μητέρα Του, καταγόταν από τον Δαβίδ, και αυτό σύμφωνα με την επαγγελία του Θεού προς τον Δαβίδ, "θα στερεώσω τον φόνο της βασιλείας του μέχρι τον αιώνα ... και θα στερεωθεί η οικογένεια σου και η βασιλεία σου μπροστά σον μέχρι τον αιώνα, ο θρόνος σον θα στερεωθεί αιώνια". (Β' Σαμουήλ 7:12-16)

"Σωτηρίαν εξ εχθρών ημών και εκ χειρός πάντων των μισούντων ημάς". Η λέξη "Σωτηρία" στα Εβραϊκά είναι "Γιεσούα", δηλ. στα Ελληνικά "Ιησούς", όπως το είχε αναγγείλει και ο άγγελος στον Ιωσήφ: "... Τέξεται δε υιόν και καλέσεις το όνομα αυτού Ιησούν, αυτός γαρ σώσει τον λαόν αυτού από των αμαρτιών αυτών". Με άλλα λόγια, η εν Πνεύματι ομολογία του Ζαχαρία θα μπορούσε και να διαβαστεί: "Ο Ιησούς θα μάς σώσει από τους εχθρούς μας και από όλους όσους μάς μισούν"'!

Και γιατί αυτή η ιδιαίτερη χάρη στους Ισραηλίτες; Για να καλοπερνάνε και να υπερηφανεύονται ή για να καταδυνα­στεύουν τους άλλους λαούς, όπως πολλοί χριστιανοί εξ Εθνών, μέχρι σήμερα, νομίζουν ότι ήταν η προσδοκία του Ισραήλ; Ήταν απλά μία εθνικιστική και υπερήφανη προσδοκία, όπως κάποιοι όπως οι Ζηλωτές (επαναστάτες κατά των Ρωμαίων) περίμεναν σαν εκπλήρωση του "ελέους του θεού προς τους πατέρες και της ενθύμησης Του της αγίας Διαθήκης"; Η απάντηση δίνεται από τα λόγια της προφητείας που ακολουθούν : "Η αγία Διαθήκη του Θεού, ο όρκος τον οποίο ο Θεός έδωσε προς τον Αβραάμ είναι να μάς δώσει, χωρίς φόβο να λατρεύουμε Αυτόν, αφού σωθούμε από τους εχθρούς μας, με οσιότητα και δικαιο­σύνη, όλες τις ημέρες της ζωής μας". (Λουκ. 1:72-75)

Αυτό ακριβώς δεν είχε πει πάλι το Άγιο Πνεύμα, αιώνες πριν, μέσω του προφήτη Δαβίδ; "Κληρονομίαν εις τον Ισραήλ τον δούλον Αυτού, διότι εις τον αιώνα το έλεος Αυτού. Τον μνησθέντα ημών εν τη ταπεινώσει ημών... και λυτρώσαντα ημάς εκ των εχθρών ημών..." (Ψαλμ 136:22-24).

Αυτή λοιπόν είναι η απάντηση για τη προσδοκία της βασιλείας του Ισραήλ, όπως την περίμεναν και οι Απόστολοι— "Κύριε, ει εν τω χρόνω τούτω αποκαθιστάνεις την βασιλείαν τω Ισραήλ;" (Πράξεις 1:6). Αυτό ήταν που περίμεναν οι ευσεβείς Ισραηλίτες, οι άγιοι του θεού, να ζήσουν σε ειρήνη, δίχως πολέμους και εχθρούς, φτώχειες και βάσανα, για να λατρεύουν άφο­βα και ελεύθερα τον Θεό, όταν Αυτός θα έχει στείλει τον Χριστό Του να φέρει την ειρήνη και την ευλογία Του πάνω σ' όλη γη. Αυτό λένε οι προφητείες του Ησαΐα, του Ζαχαρία και των άλλων προφητών για την επίγεια φάση της Βασιλείας του Χριστού : μία βασιλεία από την Ιερουσαλήμ, όπου ο λαός του Ισραήλ (όσοι πίστευσαν στον Μεσσία Ιησού) και οι σωσμένοι από όλα τα έθνη, θα αναπέμπουν συνεχώς λατρείες, προσευχές και ευλογίες προς τον Ύψιστο, μέσα σε μία ατμόσφαιρα παγκό­σμιας ειρήνης, αγάπης και χαράς. Αυτή τη βασιλεία της ειρήνης, την αποκατάσταση του αρχικού Παραδείσου, που τόσο την ονειρεύονται ακόμα όλοι οι άνθρωποι—ακόμα και οι άθεοι με το δικό τους τρόπο—περίμεναν οι Ισραηλίτες την εποχή εκείνη και φυσικά και οι μαθητές του Χριστού. Περίμεναν από τον Θεό "δούναι γνώσιν σωτηρίας τω λαώ Αυτού εν αφέσει αμαρτιών αυτών, δια σπλάγχνα ελέους θεού ημών, εν οίς επισκέψεται ημάς Ανατολή εξ ύψους, επιφάναι τοις εν σκότει και σκιά θανάτου καθημένοις, του κατευθύναι τους πόδας ημών εις οδόν ειρήνης". Αυτό περίμεναν οι ευσεβείς Ισραηλίτες εκείνη την εποχή, (και ακόμα και σήμερα έτσι το περιμένουν), το "να κατευθύνει τα πόδια τους σε οδό ειρήνης", όχι το να κυριαρχήσουν απλώς πάνω στους Ρωμαίους ή τους όποιους άλλους εχθρούς. Ήξεραν ότι η Βασιλεία του Θεού, είναι Βασιλεία της "ειρήνης, χαράς και δικαιοσύνης εν Πνεύματι Αγίω" (Ρωμ. 14:17) και θα αρχίζει από την Ιερουσαλήμ και θα επεκτείνεται σε όλα τα έθνη, όπως πολλοί προφήτες προφήτευσαν στην Παλ. Διαθήκη { Ησαΐας 2:2-3 - "Στις έσχατες ημέρες, το όρος του Κυρίου θα υψωθεί... και όλα τα έθνη θα συρρέουν σ" αυτό. Και πολλοί λαοί θα πάνε, και θα πουν: Ελάτε κι ας ανέβουμε στο όρος του Κυρίου στον οίκο του θεού του Ιακώβ και θα μας διδάξει τους δρόμους Του και θα περπατήσουμε στα μονοπάτια Του. Επειδή, από τη Σιών θα βγει Νόμος, και Λόγος Κυρίου από την Ιερουσαλήμ και θα κρίνει ανάμεσα στα έθνη, και θα ελέγξει πολλούς λαούς και θα σφυρηλατήσουν τα μαχαίρια τους σε υνία, και τις λόγχες τους σε δρεπάνια. Δεν θα σηκώσουν μάχαιρα έθνος ενάντια σε έθνος, ούτε θα μάθουν πλέον τον πόλεμο", αλλά και στη Καινή Διαθήκη, όπως και ο γέροντας Συμεών είπε διά Πνεύμα­τος Αγίου : "ότι είδον οι οφθαλμοί μου το σωτήρων Σου, ό ητοίμασας κατά πρόσωπον πάντων των λαών, φως εις αποκάλυψιν εθνών και δόξαν λαού Σου Ισραήλ" (Λουκ 2:30-31). Ο Ιησούς, ο Υιός του θεού και Υιός της Παρθένου Μαρίας, θα ήταν ένα Φως που θα αποκαλυπτόταν στα έθνη και θα δόξαζε τον λαό Ισραήλ.

θα έπρεπε όμως πριν βασιλέψει και φέρει την ειρήνη Του στα έθνη, πράγμα που δεν έχει ακόμα εκπληρωθεί, να κάνει καθαρισμό των αμαρτιών, σωτηρία από τις αμαρτίες. Ήταν λοιπόν Σωτήρας του Ισραήλ όχι μόνον από τους εξωτερικούς εχθρούς, αλλά και από τις αμαρτίες, από τους εσωτερικούς εχθρούς του Ισραήλ, και αυτό ήταν που φανέρωσε ο άγγελος στον Ιωσήφ, μόλις έμαθε ότι η μνηστή του, η Μαριάμ, ήταν έγκυος : "Ιωσήφ υιός Δαυίδ, μη φοβηθής παραλαβείν Μαριάμ την γυναί­κα σου, το γαρ εν αυτή γεννηθέν εκ Πνεύματος εστίν Αγίου. Τέξεται δε υιόν και καλέσεις το όνομα αυτού Ιησούν, διότι Αυτός θα σώσει τον λαόν Του από τις αμαρτίες τους" (Ματθ. 1:21). Στη Μαριάμ ο Θεός φανέρωσε την αποστολή του Ιησού ως Σωτήρα του λαού από τους εχθρούς, ενώ στον Ιωσήφ φανέρωσε την αποστολή του Ιησού σαν Σωτήρα του λαού από τις αμαρτίες. Χρειάζονται και τα δύο, γιατί για να κάνει ο Θεός ένα έργο, πρέπει πρώτα να υπάρξει καθαρισμός των αμαρτιών, και αυτό δεν γίνεται χωρίς αίμα θυσίας. Καταλαβαίνουμε λοιπόν γιατί ο Σωτήρας, πριν βασιλέψει πάνω στους εχθρούς του Θεού, έπρεπε να θυσιαστεί για να συγχωρεθούν οι αμαρτίες. Έτσι πρέπει να γίνεται και στη προσωπική μας ζωή σήμερα: μετάνοια για τις αμαρτίες μας, συγχώρεση μέσω του αίματος της θυσίας του Ιησού Χριστού και μετά η οικοδόμηση της Βασιλείας του Θεού μέσα μας.

Ας σταθούμε όμως λίγο στις φράσεις "εχθρών ημών" και "μισούντων ημάς". Τα "ημών", "ημάς" αναφέρονται βέβαια στο γένος Ισραήλ, δηλ. το Άγιο Πνεύμα προσεύχεται για σωτηρία των Εβραίων από τους εχθρούς τους και από αυτούς που μισούν τους Εβραίους!

Σαν παράξενο δεν φαίνεται; Είμαστε τόσο συνηθισμένοι στην ιδέα ότι οι Χριστιανοί μισούν τους Εβραίους, είτε με τη λεπτή μορφή της αντι-Ιουδαΐκής θεολογίας είτε με βάρβαρη μορφή του αντισημιτισμού, που έχει κυριαρχήσει επί αιώνες μέσα στην Εκκλησία, σε Ανατολή και Δύση. Είναι καιρός όμως να δούμε ποια ήταν πραγματικά η προσδοκία όλων των Εβραίων πιστών, συμπεριλαμβανόμενης βέβαια και της Μαρίας, και ποιοι είμαστε πραγματικά εμείς, που αυταπατόμαστε ότι έχουμε την ίδια προσδοκία με Εκείνη. Εκείνη, όπως και ο Ζαχαρίας και όλοι οι άνθρωποι του Θεού, προσεύχονταν, και μάλιστα δι' Αγίου Πνεύματος, να ελευθερώσει τον Ισραήλ από εκείνους που τους μισούν και εμείς μισούμε ή έστω απεχθανόμαστε τους Εβραίους; Πώς είναι δυνατόν; Είναι η εθνική ή η θρησκευτική υπερηφάνεια που μάς εμποδίζει να δούμε καθαρά; Κανένα δικαιολογητικό δεν υπάρχει για να δικαιώσει οποιασδήποτε μορφής "χριστιανική" απέχθεια ή μίσος προς τους Εβραίους: ούτε ακόμα και το λανθασμένο επιχείρημα ότι "αυτοί σταύρωσαν τον Χριστό" (Οι αμαρτίες μας σταύρωσαν τον Χριστό, ο Οποίος με τη θέληση Του θυσιάστηκε από αγάπη για τη σωτηρία μας. Ακόμα, δεν ήταν όλοι οι Εβραίοι, αλλά οι θρησκευτικοί τους άρχοντες, που Τον καταδίκασαν—όπως μάς λέει ο Απόστολος Παύλος στο Β' Κορινθ. 2:8—και ήταν όργανα στο προφητευμένο σχέδιο του Θεού για τη λυτρωτική θυσία του Υιού Του. Και αν δεν ήταν αυτοί, κάποιοι άλλοι θα βρίσκονταν να Τον σταυρώσουν, γιατί έπρεπε να θυσιαστεί για τις αμαρτίες μας.) Ο Χριστός προσευχήθηκε στον Πατέρα να συγχωρέσει τους σταυρωτές Του, και μάς έχει διατάξει να αγαπάμε ακόμα και τους εχθρούς μας, πόσο μάλλον τους κατά σάρκα αδελφούς Του! Η Μακαρία Παρθένος Μαρία σίγουρα προσευχόταν με τους Ψαλμούς και τους εννοούσε κυριολεκτικά : "Ας αισχυνθούν και ας στραφούν εις τα οπίσω όλοι αυτοί που μισούν τη Σιών" (Ψαλμ. 129:5).

Πολλοί, λοιπόν, περίμεναν τον Βασιλέα να έρθει, λίγοι όμως, ελάχιστοι ίσως, προσεύχονταν με αίσθηση μετάνοιας και αγωνιούσαν κάτω από το βάρος των αμαρτιών, των δικών τους και όλου του λαού τους και των προγόνων τους. Μία από αυτούς τους λίγους, η πιο ευλογημένη ανάμεσα στις γυναίκες του Ισραήλ, του πιο ευλογημένου έθνους ανάμεσα στα άλλα έθνη, ήταν η Παρθένος Μύριαμ. Ποιος μπορεί να καταλάβει την πίστη, το ζήλο, τη θέρμη, τη φωτιά που είχε μέσα της για να δει την παρηγοριά του Ισραήλ, την απελευθέρωση από τους εχθρούς του, όχι μέσα από κάποιο πόλεμο, αλλά από την εκπλήρωση των υποσχέσεων που είχαν δοθεί στους πατέρες, την εκπλήρωση από τον ίδιο τον Κύριο των Δυνάμεων;

"Έτεκε τον Υιό αυτής τον πρωτότοκο" (Λουκ 2:7), τον Υιό και Λόγο του θεού, γι' αυτό και την ονόμασαν Θεοτόκο. Τον "έτεκε" και τον μεγάλωσε, όχι μόνο με όλους τους κόπους και τις αγωνίες που μια μητέρα μεγαλώνει το παιδί της, αλλά και με πολύ περισσότερες θλίψεις και κακουχίες. Η μετακίνηση της Μαρίας και του Ιωσήφ στη Βηθλεέμ για την απογραφή συνέπε­σε με τις μέρες που θα γεννούσε, και τα ταξίδια για τους φτωχούς ιδιαίτερα ήταν πολύ κοπιαστικά εκείνη την εποχή. Και δεν έφτανε μόνο αυτό, αλλά δε βρήκαν κατάλυμα για να μείνουν. Ο Ιωσήφ ήταν ένας φτωχός άνθρωπος και δεν είχε χρήματα για να εξασφαλίσει την άνετη γέννα του παιδιού Ιησού, και όπως ξέρουμε ο Βασιλιάς κατάντησε να γεννηθεί σε μία φάτνη, σε ένα σταύλο ζώων.

Τα βάσανα της Μαρίας μόλις είχαν αρχίσει, αλλά μαζί μ' αυτά και τα θαύματα του Θεού! Οι βοσκοί και οι μάγοι να αναγγέλλουν καταπληκτικά πράγματα για το νεογέννητο βρέφος της: "... ο Βασιλεύς του Ισραήλ, ο οποίος γεννήθηκε"

Οι κακουχίες συνεχίζονται για τη Μαρία και τον Ιωσήφ. Ο Σατανάς που ήθελε να καταστρέψει τον μελλοντικό Σωτήρα και Βασιλέα, μέσω του Ηρώδη, κυνήγησε τον Ιησού από τη γέννηση Του. Και, όπως ξέρουμε, για να ξεφύγουν, ειδοποιήθηκαν από τον άγγελο, να πάνε στην Αίγυπτο. Όχι μόνο φτωχοί, αλλά και ξένοι, πρόσφυγες, στην Αίγυπτο. Ας αναλογιστούμε πόσο δύσκολα θα ήταν τα πράγματα εκείνη την εποχή, αν σήμερα είναι δύσκολο να είναι κανείς ένας ξένος, φτωχός και πρόσφυγας.

Όταν ξαναγύρισαν από την Αίγυπτο στη Ναζαρέτ, μετά από χρόνια, η Μαρία συνέχισε να μεγαλώνει τον Ιησού με πολύ αγάπη, φροντίδα και επιμέλεια, όχι μόνο σαν μητέρα ενός καλού παιδιού, αλλά σαν μητέρα Εκείνου για τον Οποίο υπήρχαν τόσες θαυμαστές προρρήσεις και υπερφυσικά σημεία: Από τη σύλληψή Του μέσω του Αγίου Πνεύματος, από την προσκύνηση των βοσκών και των μάγων στη γέννηση Του, μέχρι τα προφητικά λόγια του γέροντα Συμεών και της προφήτισσας Άννας στον Ναό, την ημέρα της περιτομής του οκταήμερου βρέφους Ιησού, και μέχρι ακόμα την απάντηση που ο δωδεκάχρονος Ιησούς της έδωσε όταν τον βρήκαν στο Ναό να μιλάει με τους σοφούς ραβίνους.

Όλα αυτά, όπως μάς λέει η Γραφή, "η μήτηρ αυτού (του Ιησού) διετήρει πάντα τα ρήματα εν τη καρδία αυτής" (Λουκ. 3:51).

Όπως βλέπουμε, από τις διηγήσεις των Ευαγγελίων, η Μαρία, ως μητέρα, ποτέ δεν έπαψε να ανησυχεί και να φροντίζει για τον Υιό της, από τότε που ήταν μικρό παιδί, όπως όταν δωδεκαετής χάθηκε στην Ιερουσαλήμ και αναστατωμένοι τον έψαχναν, ενώ Εκείνος ήταν στον Ναό {"Τέκνον, τι εποίησας ημίν ούτως; ιδού ο πατήρ σου και εγώ οδυνώμενοι εζητούμεν σέ" - ( Λουκ 2:48) J. Αλλά και όταν μεγάλωσε και άρχισε τη διακονία Του, αγωνιούσε για κάθε λεπτομέρεια της ζωής Του {Λουκ. 8: 20}, αν και ήξερε ότι ο Ουράνιος Πατέρας Του, ο Ιδιος ο Ποιητής του Ουρανού και της γης, Τον φρόντιζε.

Η Παρθένος Μαρία υπηρέτησε τον Ιησού πάντοτε και τον ακολούθησε πιστά στις περιοδείες Του. Δεν ήταν μόνο μητέρα του Ιησού αλλά και μαθήτρια Του, μαθήτρια του Διδασκάλου Ιησού. Μαζί με τους δώδεκα μαθητές Του, τους εβδομήντα μαθη­τές Του, τις γυναίκες μαθήτριες Του, ακολουθούσε τον Ιησού, τον Ραβί από τη Ναζαρέτ της Γαλιλαίας. Επί τριάμισι χρόνια άκουσε τα θεϊκά "ρήματα ζωής αιωνίου", τους "λόγους χάριτος και σοφίας, τους εκπορευομένους εκ τον στόματος Αυτού ". Βλέπει τα θαύματα-σημάδια της ερχόμενης Βασιλείας του Ιησού Χριστού και τις δυνάμεις του μέλλοντος κόσμου οι οποίες ενεργούσαν από τον Υιό της, τον Βασιλέα του μέλλοντος κόσμου. Βλέπει τα μεγαλύτερα θαύματα, θεραπείες, αναστάσεις νεκρών, που έγιναν ποτέ στην ιστορία της ανθρωπότητας. Παρακολουθεί το έργο του Χριστού προς "τα απολωλότα πρόβατα τον οίκου Ισραήλ". Τον ακούει να εξαγγέλλει τη Βασιλεία των Ουρανών προς τους φτωχούς, τους άρρωστους, και τους βασανιζομένους από δαιμόνια ανθρώπους. Μαζί Του, τον συνοδεύει πιστά, από το θαύμα της μετατροπής του νερού σε κρασί, στη Κανά, μέχρι την ανάσταση του Λάζαρου.

Τέλος την βλέπουμε κάτω από τον Σταυρό, στον Γολγοθά. Σίγουρα θα είχε παρακολουθήσει με μεγάλη αγωνία και πόνο ψυχής, την ανάκριση και τη δίκη του Χριστού, τα βασανιστήρια που υπέφερε από τους Ρωμαίους στρατιώτες του Πόντιου Πιλάτου, τη μεγάλη πίκρα της όταν βγήκε η καταδικαστική απόφαση από το Συνέδριο. Βήμα-βήμα από πίσω, μαζί με τις άλλες πιστές μαθήτριες και μαθητές, Τον είχε ακολουθήσει όταν ανέβαινε στο βράχο του Γολγοθά, βαδίζοντας το λιθόστρωτο. Δάκρυα και θλίψη μεγάλη, βλέποντας τον Βασιλέα ταπεινωμένο, αιμόφυρτο, μαστιγωμένο, με ξεσκισμένα ρούχα να σέρνεται προς το σημείο της σταύρωσης Του. Και μετά, ανάμεσα σε δύο κακούργους, Αυτός ο κατεξοχήν Αγαθοποιός, να καρφώνεται από άνομα χέρια πάνω στο ξύλο του σταυρού.

Οποιαδήποτε μητέρα θα έσπαζε, θα συντριβόταν από αυτή την εικόνα, αλλά η Μαρία είχε ακόμα ένα παραπάνω λόγο : Τόσες προφητείες, από πριν ακόμα τη σύλληψη Του, από αγγέλους και ανθρώπους του Θεού, και να η κατάληξη! Βέβαια η Μαρία που πάντα "κρατούσε μέσα στη καρδιά της αυτά που είχαν ειπωθεί (για τον Ιησού)", θα θυμόταν και τα λόγια του γέρο­ντα προφήτη Συμεών : "...Σου δε διελεύσεται ρομφαία την ψυχήν" (Λουκ. 2:35). Και σίγουρα ένοιωθε πώς αυτή η ώρα ήταν η εκπλήρωση αυτού του λόγου. Δεν θα μπορούσε να υπάρξει άλλη χειρότερη! Αλλά και πόσες φορές ο ίδιος ο Ιησούς δεν είχε προειπεί πως θα παραδινόταν σε χέρια αμαρτωλών και θα πάθαινε πολλά και στο τέλος θα τον σκότωναν. Σίγουρα όλα αυτά τα λόγια θα αντηχούσαν μέσα στην καρδιά της, απαλύνοντας το φοβερό πόνο της, να βλέπει τον Υιό της, τον Δάσκαλο της, τον Σωτήρα της και Βασιλέα της να υποφέρει τις τελευταίες Του στιγμές πάνω στο σκληρό σταυρό και αυτή να μη μπορεί να Του προσφέρει ούτε λίγο νερό. Οι Ρωμαίοι στρατιώτες τους κρατούσαν σε απόσταση από τους σταυρωμένους.

Θυμάται ακόμα τα λόγια των προφητών για τον πάσχοντα Μεσσία και το Άγιο Πνεύμα την φωτίζει ότι αναφέρονταν στα πάθη αυτά του Χριστού, στα οποία τώρα είναι αυτόπτης μάρτυρας, τα ζει από κοντά, με όλη τη συγκίνηση και την ένταση των στιγμών :

"Αυτός βάσταξε τις ασθένειες μας, και επιφορτίστηκε τις θλίψεις μας,... τραυματίστηκε για τις παραβάσεις μας, ταλαιπωρή­θηκε για τις ανομίες μας. Η τιμωρία, που έφερε τη δική μας ειρήνη, ήταν επάνω σ' αυτόν και μέσω των πληγών τον γιατρευτή­καμε ... ο Κύριος όμως έβαλε επάνω σ' αυτόν την ανομία όλων μας. Αυτός ήταν καταθλιμμένος και βασανισμένος, αλλά δεν άνοιξε το στόμα του, φέρθηκε στη σφαγή σαν ένα αρνί" (Ησαΐας κεφ. 53) καθώς και τα λόγια του Δαυίδ (Ψαλμός 22).

Χωρίς τη θυσία για την εξάλειψη των αμαρτιών, χωρίς τη θυσία του αρνιού, χωρίς να χυθεί αίμα όπως προέβλεπε και ο Νόμος, που εκφράζει την απόλυτη δικαιοσύνη, δεν υπάρχει άφεσις αμαρτιών. Και στις θυσίες έπρεπε να χυθεί το αίμα "άμωμου αμνού", και δεν υπήρξε πιο άμωμος, πιο άγιος, πιο αναμάρτητος από Αυτόν.

Πολύς κόσμος περνούσε χωρίς να καταλαβαίνει ότι αυτό που συντελείτο εκείνη την ώρα πάνω στο Σταυρό ήταν η μεγα­λύτερη θυσία περί αμαρτιών, που δόθηκε ποτέ στον Θεό, η θυσία που εξάλειφε τις αμαρτίες από τον Αδάμ μέχρι τη συντέλεια του κόσμου, η θυσία που καθάριζε όποιον θα πίστευε σε αυτήν από κάθε ενοχή και θα τον δικαίωνε μπροστά στον Θεό. Το θυσιαστήριο για τη θυσία αυτήν, ήταν ο ξύλινος σταυρός και το θύμα ήταν ο Ιδιος ο Αρχιερέας. Μόνο μία πινακίδα υπήρχε πάνω στο σταυρό, που θύμιζε Ποιος πραγματικά ήταν ο άνθρωπος που ήταν κρεμασμένος σ' αυτόν. Δεν ήταν κάποιος ληστής ή κάποιος επαναστάτης. Ήταν ο "ΙΗΣΟΥΣ ΝΑΖΩΡΑΙΟΣ ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΙΟΥΔΑΙΩΝ". Αυτή την πινακίδα έβλεπαν από μακριά, όλοι όσοι περνούσαν από εκεί, Εβραίοι και Ρωμαίοι και Έλληνες, μιας και ήταν γραμμένη στα Εβραϊκά, Ρωμαϊκά και Ελληνικά. Αλλά ποιος πίστευε σ’ αυτήν; Οι περισσότεροι, όπως μάς λένε τα Ευαγγέλια, κορόιδευαν και κουνούσαν περιφρονητικά το κεφάλι τους. Μόνο οι λίγοι μαθητές και η Μητέρα του Εσταυρωμένου πίστευαν σ’ αυτήν τη πινακίδα. Πίστευαν δηλαδή ότι Αυτός που ήταν σταυρωμένος, ο Ιησούς από τη Ναζαρέτ, ήταν ο Βασιλεύς του Ισραήλ, Αυτός που έμελλε να βασιλεύσει στον Ισραήλ, και μέσω του Ισραήλ σε όλα τα έθνη της γης, και μέσω της γης σε όλους τους κόσμους του σύμπαντος! Είχαν την υπό­σχεση από τον Ίδιο ότι σε τρεις μέρες θα ανασταινόταν από τους νεκρούς, και μετά θα ανέβαινε στον Ουρανό, όπου θα καθό­ταν στο θρόνο του Πατέρα Θεού μέχρις ότου έλθει ο καιρός και επιστρέψει στη γη, για να καθίσει στο θρόνο του Δαυίδ και να βασιλέψει μαζί τους.

Μετά από τη νύχτα του Γολγοθά ήρθε η Ημέρα της Ανάστασης, μετά από το σκοτάδι του θανάτου του Χριστού ήρθε το Φως της Νίκης Του. Και η μητέρα Του, μαζί με τους υπόλοιπους μαθητές μαθαίνει τα νέα της Ανάστασης. Η αγαλλίαση της είναι ανεκλάλητη και πριν προλάβει να συνέλθει από τη χαρά και την έκπληξη της, ο Ιησούς εμφανίζεται ανάμεσα τους! Τον βλέπει πάλι ζωντανό! Αυτή τη φορά όμως πολύ διαφορετικό από όσο τον ήξερε μέχρι τώρα. Έχει σώμα, με σάρκα και οστά, αλλά είναι τόσο φωτεινό, τόσο ένδοξο, τόσο λαμπρό, τόσο ουράνιο! Δεν πρόκειται όμως για μία συναισθηματική συγκίνηση και χαρά όμως μόνον. Είναι και κάτι άλλο, πολύ πιο βαθύ, πολύ πιο πνευματικό, που χαροποιεί τη μητέρα Του και όλους τους μαθητές Του : η ανάσταση είναι απόδειξη ότι ο Ιησούς νίκησε τον Σατανά, τον άρχοντα του κόσμου αυτού, νίκησε και τον θάνατο και έτσι σίγουρα θα έχει την εξουσία, άσχετα πόσο γρήγορα θα εκδηλωθεί, πάνω σε όλη τη κτίση, σε ανθρώπους και αγγέλους και δαίμονες, στη γη και στον Ουρανό και στον Ίδη, στον Ισραήλ και στα Έθνη, στο σύμπαν όλο!

Με την ελπίδα αυτή, μαζί με όλους τους μαθητές, εκατόν είκοσι περίπου, η Θεοτόκος Μύριαμ βρίσκεται στο ανώγειο της Ιερουσαλήμ, να προσεύχεται και να περιμένει την επαγγελία του Πατρός, τον Παράκλητο, το Πνεύμα το Άγιο. Όταν οι μαθη­τές ρώτησαν τον αναστημένο Ιησού, "Κύριε, στους καιρούς αυτούς αποκαθιστάς την Βασιλεία τον Ισραήλ;" Ο Ιησούς απάντη­σε : "Ουχ υμών εστίν γνώναι χρόνους ή καιρούς ους ο Πατήρ έθετο εν τη ιδία εξουσία. Αλλά λήμψεσθε δύναμιν επελθόντος του Αγίου Πνεύματος εφ' υμάς, και έσεσθέ μου μάρτυρες εν τε Ιερουσαλήμ και εν πάση τη Ιουδαία και Σαμαρεία και έως εσχά­του της yrjg" (Πράξεις 1:6-8). Το μέρος των μαθητών για τη προετοιμασία του ερχομού της Βασιλείας του Ισραήλ δεν ήταν να ερευνούν τους χρόνους και τους καιρούς, αλλά να εργαστούν για τη προετοιμασία της, "κηρύττωντας το Ευαγγέλιο της Βασιλείας προς μαρτυρία σε όλα τα έθνη" (Ματθ 24:14). Και για να μπορέσουν να γίνουν μάρτυρες του Σωτήρα και Βασιλέα Ιησού σε όλα τα έθνη θα έπρεπε να ενδυθούν "δύναμη εξ' ύψους".

Αυτό περίμενε και η Μαρία, εκεί στο ανώγειο. Και την ημέρα της Πεντηκοστής, πενήντα μέρες μετά το Πάσχα "... ήσαν πάντες ομού επί το αυτό. Και εγένετο άφνω εκ του ουρανού ήχος ώσπερ φερομένη; πνοής βιαίας και επλήρωσεν όλον τον οίκον ου ήσαν καθήμενοι. Και ώφθησαν αυτοίς διαμεριζόμεναι γλώσσαι ωσεί πυρός, και εκάθισεν εφ' ένα έκαστον αυτών, και επλήσθησαν πάντες Πνεύματος Αγίου, και ήρξαντο λαλείν ετέραις γλώσσαις καθώς το Πνεύμα εδίδου αποφθέγγεσθαι αυτοίς" (Πράξεις 2:2-4). Μέσα σ’ αυτούς τους μαθητές βρισκόταν και η Μαρία, και έτσι και εκείνη γεμίζει με Πνεύμα Άγιο, γλώσσες πυρός κάθονται επάνω και από εκείνην. Έτσι βαπτίσθηκε εν Πνεύματι Αγίω, σύμφωνα με την επαγγελία του Υιού της, "ο Ιω­άννης εβάπτισεν εν ύδατι, υμείς δε βαπτισθήσεθε εν Πνεύματι Αγίω και εν πυρί. Η Μαρία που ήταν πάντα άνθρωπος προ­σευχής, δεήσεων, ευχαριστιών και δοξολογίας, έχει τώρα τη μεγάλη δωρεά της εν Πνεύματι προσευχής και εν Πνεύματι ψαλμω­δίας, για να υμνεί τον Θεό και Λυτρωτή της όχι μόνο με το νου και τη καρδιά της, αλλά και με το πνεύμα της "εν Πνεύματι Αγίω".

Συνεχίζει, όπως μάς περιγράφουν οι Πράξεις των Αποστόλων, να μένει μαζί με τους πρώτους μαθητές του Χριστού στην Ιερουσαλήμ, τις πρώτες ευλογημένες μέρες της νεογέννητης εκκλησίας του Ιησού Χριστού. Στη κοινή χαρά, στα κοινά δείπνα αγάπης, στις κοινές προσευχές και διδασκαλίες από τους Αποστόλους, αλλά και στις πρώτες κοινές θλίψεις, στους πρώτους διωγμούς της εκκλησίας από τους απιστούντες θρησκευτικούς άρχοντες. Οι αρχιερείς και το Συνέδριο, οι εκκλησιαστικοί άρχοντες του Ισραήλ, που παρέδωσαν στο θάνατο τον Υιό του Θεού, συνεχίζουν να καταδιώκουν τους μαθητές Του. Τυφλωμένοι από υπερηφάνεια και φιλοδοξία δεν βλέπουν ούτε τα θαύματα που κάνουν μπροστά στα μάτια τους οι ταπεινοί Γαλιλαίοι ψαράδες. Και όπως σε κάθε εποχή, το θρησκευτικό κατεστημένο καταδιώκει τη νέα κίνηση του Πνεύματος του Θεού. Οι απλοί Ιουδαίοι πιστεύουν κατά χιλιάδες, αλλά οι θρησκευόμενοι άρχοντες—όπως μετέπειτα επαναλαμβάνεται και από τους χριστιανούς κοσμικούς και Εκκλησιαστικούς άρχοντες από την εποχή του Μ. Κωνσταντίνου και μετά—καταδιώκουν μετά μανίας τους "αιρετικούς", τη καινούργια αίρεση, την "αίρεση των Ναζωραίων", όπως αποκαλούσαν τους μαθητές του Κυρίου Ιησού, του Ναζωραίου. Για να προστατέψουν την "πατροπαράδοτη πίστη" και τον λαό από τη "πλάνη"—όπως μέχρι σήμερα δυστυχώς η ίδια ιστορία επαναλαμβάνεται και μέσα στον Χριστιανισμό—όχι μόνο αφορίζουν από τη Συναγωγή, αλλά και θανατώνουν τους "αιρετικούς".

Και η Θεοτόκος Μαρία, στο πλευρό των "αιρετικών", των πραγματικών δούλων του Θεού, που δεν έχουν την πνευμα­τική εξουσία και αποστολή τους από ανθρώπους, αλλά από το Άγιο Πνεύμα. Προσεύχεται, δέεται υπέρ αυτών και ο Λόγος του Κυρίου αυξάνει και προοδεύει και πέρα από την Ιερουσαλήμ σε άλλες πόλεις του Ισραήλ και σε αργότερα και σε άλλες χώρες. Και σύμφωνα με τη Παράδοση, μένει για πάντα εκεί στην Ιερουσαλήμ, στη "πόλη του Μεγάλου Βασιλέως", ταυτισμένη απόλυτα με το λαό της, τον Ισραήλ και την Εκκλησία του Θεού στην Ιερουσαλήμ. Το υπόλοιπο της ζωής της περνάει δεόμενη "υπέρ των κατά σάρκα αδελφών της των Ισραηλιτών" (Ρωμαίους 9:3), όπως πιστέψουν και αυτοί στον Μεσσία Ιησού, και υπέρ των κατά πνεύμα αδελφών της, των Χριστιανών όπως δώσουν τη μαρτυρία του Ευαγγελίου μέχρι τα πέρατα της γης. Η κοινω­νία της με τον ενθρονισμένο και δοξασμένο Υιό της συνεχίζεται διά του Αγίου Πνεύματος. Μένει στη πόλη στην οποία περιμέ­νει να επιστρέψει ο Υιός της για να βασιλέψει. Σ' αυτή τη πόλη, που τόσο αγάπησε, "εκοιμήθη", "μετέστη εκ γης εις Ουρανόν", σύμφωνα με την εκκλησιαστική παράδοση, "εκ της επιγείου Ιερουσαλήμ εις την Επουράνιον Ιερουσαλήμ", όπως αναφέρουν και οι Πατέρες. Πήγε στη τέλεια, την άφθαρτη πόλη του Θεού, στην "κατοικία του Υψίστου", στη γη των αγγέλων, στην πόλη "Νέα Ιερουσαλήμ", την οποία ο Ιωάννης περιγράφει στην Αποκάλυψη.

Αυτή που ήταν τόσο πιστή δούλη του Θεού και Τον λάτρευσε σε όλη της τη ζωή, πήγε κοντά Του για να Τον λατρεύει μπροστά στον θρόνο Του και να αγάλλεται στη Δόξα Του. Εκεί είναι τώρα και χαίρεται, εδώ και πολλούς αιώνες, σαν αντα­μοιβή για τις θλίψεις και τα βάσανα που υπέφερε πάνω στη γη. Συνομιλεί και ευφραίνεται στον Υιό της και Υιό του Θεού, τον Ιησού Χριστό, και αυτό θα είναι η μεγαλύτερη παρηγοριά της, αλλά όχι η τελική. Οι πατέρες του Ισραήλ, που είχε διδαχτεί και αγαπήσει από τη παιδική της ηλικία, ο Αβραάμ, ο Ισαάκ, ο Ιακώβ, ο Μωυσής και οι προφήτες όλοι, αποτελούν την πολύτιμη συντροφιά της, μαζί και με τους αρχαγγέλους, όπως τον Γαβριήλ, που είχε φέρει σ" Αυτήν την αναγγελία της γέννησης του Χριστού, και μαζί με τους Αποστόλους και αγίους του Χριστού.

Ζει εκεί, στον Ουρανό, και περιμένει. Τί περιμένει; Περιμένει αυτό που και οι όλοι οι άγιοι του Θεού περιμένουν: τη μεγά­λη Ημέρα του Κυρίου, την Ημέρα που ο Κύριος θα έρθει πάλι στη γη, μαζί με όλους τους οσίους Του και τους αγγέλους Του, να κρίνει τα έθνη της γης, να δικάσει την ασέβεια, να εκδικήσει το αίμα των δούλων Του και να αναλάβει τη βασιλεία της γης (Αποκάλυψις 19:11-16). Μαζί Του θα έρθει και πάλι η μητέρα Του, μαζί Του θα κατέβει και πάλι στην Ιερουσαλήμ, μαζί Του θα μείνει και θα ζήσει στην ένδοξη γη της βασιλείας του Χριστού για χίλια χρόνια (Αποκ. 20:4-6), και μετά στη νέα γη που θα ακολουθήσει (Αποκ. 21:1 -3).

Οι μέρες της δόξας και της χαράς θα την ανταμείψουν για τις μέρες που την πίκραναν οι άνθρωποι τόσο πολύ. Πάνω στην ίδια γη, στην ίδια πόλη που έζησε με θλίψεις και φόβους και αγωνίες, θα της γίνει ανταπόδοση από τον Θεό. Αυτός θα της δώσει αυτό που πάντα ποθούσε να δει: τη σωτηρία του λαού της. Δίπλα στον Υιό της και τους αποστόλους Του θα ευφραί­νεται μέσα στη δόξα που θα βγαίνει από το θρόνο του Δαβίδ, το θρόνο του Κυρίου Χριστού Ιησού.

Τί πρέπει εμείς να κάνουμε, αν θέλουμε να είμαστε πιστοί του Κυρίου Ιησού Χριστού, και μιμητές της Παρθένου Μαρίας; Ας γίνουμε μιμητές στη ταπείνωση της και στη ταπεινοφροσύνη της. Στην αγάπη της για τον Θεό, στη πίστη της στις προφη­τείες της Αγίας Γραφής και στη προσμονή της εκπλήρωσής τους. Μιμητές στην εκζήτηση και προσμονή της να δει τη Βασιλεία του Θεού πάνω στη γη, στην αγάπη της για το λαό της τον Ισραήλ (ακόμα και αν κάποιοι από το λαό της την απέρριπταν ή την εδίωκαν). Ας μιμηθούμε τις ένθερμες προσευχές της και τη δίψα της για να βαπτιστεί με το Άγιο Πνεύμα. Ας ζήσουμε με την αμερόληπτη αγάπη που είχε για τους εν Χριστώ αδελφούς της είτε Ισραηλίτες είτε Εθνικούς, αγαπώντας και εμείς όλους τους αδελφούς μας, που είναι όλοι όσοι αγαπούν και ακολουθούν τον Χριστό, είτε είναι Ορθόδοξοι είτε Διαμαρτυρόμενοι είτε Καθολικοί.

Αυτό που πρέπει επίσης να μάς μείνει, από την ανάγνωση αυτού του κειμένου, είναι η αγάπη της και η δέησή της για το λαό Ισραήλ, μία αγάπη και προσευχή τόσο ξεχασμένη από εμάς τους εξ Εθνών Χριστιανούς! Έχουμε την υπερηφάνεια -θρησκευτική και εθνική - να νομίζουμε ότι δέεται μόνο για το δικό μας έθνος - οι Έλληνες νομίζουμε ότι μόνο εμάς υποστηρίζει, οι Ιταλοί μόνο εκείνους, οι Γάλλοι παρόμοια κ.ο.κ. Ή ακόμα χειρότερα νομίζουμε ότι δέεται μόνο για τους Ορθόδοξους, ενώ και οι Καθολικοί νομίζουν το ίδιο κ.ο.κ. Όλοι έχουμε ξεχάσει ότι η Μύριαμ, η Μαρία, η Παναγία, η Θεοτόκος (ή όπως αλλιώς την αποκαλού­με) ήταν γέννημα του Ισραήλ και έμεινε έτσι μέχρι τέλος της ζωής της! Δεν απαρνήθηκε το λαό της, ούτε και έφυγε σε άλλη χώρα όταν είχε διωγμούς από τους συμπατριώτες της Εβραίους και από τους Ρωμαίους.

Τί έγινε λοιπόν όταν αναχώρησε και πήγε στον Ουρανό, κοντά στον Ουράνιο Πατέρα της; Άλλαξε εθνικότητα, ξέχασε την αγάπη της για το Ισραήλ ή μήπως "τους κράτησε κακία" επειδή οι περισσότεροι δεν δέχθηκαν τον Ιησού σαν Χριστό, σαν Μεσσία; Ο Παύλος λέει, "Προτιμώ εγώ να γίνω ανάθεμα υπέρ των αδελφών μου Ισραηλιτών (Ρωμ. 9:3) και η Μακαρία Παρθένος θα έχει απορρίψει ή θα έχει ξεχάσει τους κατά σάρκα αδελφούς της; Δεν θα ξαναέρθει και πάλι στη γη; Που θα έρθει; Στη Ρώμη, στην Τήνο ή στην Ιερουσαλήμ; Δεν θα συγκυβερνήσει μαζί με τον Χριστό από την Ιερουσαλήμ, όπως πίστευαν και οι πρώτοι Χριστιανοί;

Μπορεί πολλοί χριστιανοί να αγαπάνε την Ευλογημένη Παρθένο, να ψάλλουν ύμνους γι' Αυτήν, αλλά δυστυχώς δεν συμμερίζονται την πρωτο-χριστιανική πίστη της, που ήταν βέβαια η Ιουδαιο-Χριστιανική πίστη. Την τιμούν με τα χείλη τους, αλλά η καρδιά τους απέχει πολύ από τη δική Της καρδιά. Και αυτό όχι μόνο είναι ανώφελο, αλλά είναι υποκρισία. Μήπως πιστεύουν και αγαπούν και εξυψώνουν μίαν «άλλη Μαρία» και όχι την Εβραία πρωτοχριστιανή Μύριαμ, από τη Ναζαρέτ της Γαλιλαίος; Το ερώτημα είναι πολύ σοβαρό και ο καθένας ας απαντήσει στον εαυτό του και μπροστά στον Κύριο της Αλήθειας στον Οποίο θα δώσει λόγο μία μέρα.

Πολλοί λένε ότι "δεν μπορούμε να αγαπάμε τον Χριστό και να μην αγαπάμε τη Μητέρα Του" και ακόμα ότι "χωρίς τη Θεοτόκο δεν θα είχε έρθει στο κόσμο ο Σωτήρας". Σωστά, αλλά τότε πρέπει να ισχύει επίσης και ότι, "Δεν μπορεί να αγαπάμε τη μητέρα Του και να μην αγαπάμε το λαό της, τον Ισραήλ, που είναι και λαός του Χριστού και όλων των Απο­στόλων", καθώς επίσης και ότι "Χωρίς τον λαό των Εβραίων δεν θα είχε έρθει στο κόσμο ούτε η Θεοτόκος Μαρία, και χωρίς τη θρησκεία των Εβραίων η Παρθένος Μαρία δεν θα μπορούσε να ήταν πιστή και δούλη του Αληθινού Θεού". Γιατί πρέπει να τονιστεί τόσο πολύ αυτό το Εβραϊκό στοιχείο της Παρθένου Μαρίας; Απλούστατα γιατί πολλοί υποκριτές, αλλά και ειλικρινώς πλανεμένοι Χριστιανοί, μέσα στη θρησκευτικο-εκκλησιαστική τους υπερηφάνεια, μίσησαν και έδιωξαν τόσο πολύ τον λαό της Μαρίας, τον Ισραήλ, που είναι να φρίττει κανείς με τη λογική τους...

Μέσα στους αιώνες έγιναν τρομεροί διωγμοί των Εβραίων από Χριστιανούς, σε Καθολικές χώρες (Ιερά εξέταση, Σταυροφορίες κατά Εβραίων, σφαγές των Εβραίων στην Ευρώπη και μαζικές εξορίες τους), αλλά και σε Ορθόδοξες (Τσαρική Ρωσία: πογκρόμ, σφαγές, εξορίες στη Σιβηρία). Υπήρξε τέτοιο αντι-Εβραϊκό μίσος από Χριστιανούς, που κάνει όποιον διαβάζει την Ιστορία να ντρέπεται να ονομάζεται Χριστιανός. Εδώ, στην Ελλάδα, δεν έχουν γίνει τέτοια πράγματα, αλλά στις μέρες μας υπάρχει ένα έντονο αντι-Σημιτικό πνεύμα μεταξύ ορισμένων Ορθόδοξων Χριστιανών, πράγμα πού είναι τελείως αδικαιολό­γητο και πού σίγουρα θλίβει πάρα πολύ τη καρδιά της Ευλογημένης Μητέρας του Ιησού Χριστού, του Κυρίου μας. Είναι μια πολύ μεγάλη αμαρτία, που προέρχεται από την υπερηφάνεια, και χρειάζεται μετάνοια αν θέλουμε να έχουμε την επιδοκιμα­σία Της στη ζωή και τη πίστη μας.

Η μίμησή Της είναι αυτό που δίνει πραγματική χαρά και ικανοποίηση στη Ευλογητή Παρθένο Μαριάμ, η οποία βρίσκεται κοντά στον Πατέρα Θεό και στον Υιό της τον Μεσσία Ιησού.

Δεν χαίρεται με τις γιορτές προς τιμήν της, όσο με τη μίμηση της πίστης και της ζωής της.

Αν μισούμε ή έστω απεχθανόμαστε τον λαό της, τον λαό του Ισραήλ, που τόσο αγαπάει και μεσίτεψε για τη σωτηρία του πώς είναι δυνατόν να Την ευαρεστούμε;

Αν δεν πιστεύουμε ότι θα έρθει και πάλι στη γη να βασιλεύσει μαζί με όλους τους αγίους του Θεού, από το Ισραήλ και σε όλη τη γη, πώς είναι δυνατόν να την ευχαριστούμε;

Ας ζήσουμε όπως Εκείνη, με μετάνοια, ταπεινοφροσύνη, εγκράτεια, δικαιοσύνη, αγάπη προς τον πλησίον.

Ας πιστεύουμε και ας μελετάμε τις Άγιες Γραφές: το Νόμο, τους Προφήτες, τους Ψαλμούς, τα Ευαγγέλια και τις Επι­στολές των Αποστόλων, όπως Εκείνη το έκανε νύχτα και ημέρα.

Ας προσδοκούμε αυτό που και Εκείνη προσδοκούσε πιο πολύ από οτιδήποτε άλλο στη ζωή της: την έλευση της Βασιλείας του Θεού από τον Ουρανό επάνω στη γη, όπως μάς δίδαξε ο Κύριος να ζητάμε στην προσευχή μας : "Ας έλθει η Βασιλεία Σου, Ας γίνει το θέλημα Σου όπως στον Ουρανό έτσι και επάνω στη γη"!